علامه محمدرضا جعفری اشکوری، پژوهشگر تاریخ و کلام اسلامی، از مورخان و متکلمان ایران و عراق، در روز غدیر برابر ۴ آذر ۱۳۸۹ هجری شمسی درگذشت.
وی در روز جمعه ۷ شوال ۱۳۵۰ هجری قمری در نجف به دنیا آمد. پدرش شیخ نصرالله اشکوری در سال ۱۳۲۰ از اشکور در استان گیلان، برای فراگیری علوم به قزوین مهاجرت کرد و پس از آن از سال ۱۳۳۸ ساکن نجف اشرف گردید.
شیخ محمدرضا جعفری منطق را نزد شیخ عبدالصمد یزدی و فلسفه را نزد شیخ صدرا بادکوبی استاد فلسفه نجف تحصیل کرد. در دانش فلک و نجوم شاگرد عبدالجلیل عادلی است. از استادان دیگر وی می توان میرزا محمد اردبیلی، شیخ علی کاشی و شیخ مرتضی لاهیجی و سید احمد اشکوری و میرزا حسن یزدی را نام برد. اما از استادانی که بدانها اختصاص یافت و ملازمت آنان را در پیش گرفت می توان به سید عبدالأعلی سبزواری، سید ابوالقاسم خویی و سید محمد روحانی اشاره کرد. استاد جعفری، در تعلیق بر کتاب وسیلة النجاة آیتالله اصفهانی با آیتالله خویی همراه بود و در تفسیر قرآن نیز شاگرد ایشان بود.
استاد جعفری یکی از اعضای طبقه دوم «جماعة العلماء» در سال ۱۳۷۹ و از فعالترین اعضای این تشکل بود. وی در همان سالها سردبیر مجله الأضواء بود.
از محقق طباطبایی |
|
ومبالغه نیست اگر بگویم هیچ کسی را در میان معاصرانمان همچون شیخ محمدرضا جفعری دارای اطلاعات وسیع در شاخههای گوناگون علوم ندیدهام.
الغدیر في التراث الإسلامي |
در زمان حکومت عبدالکریم قاسم که جنبش کمونیستی در عراق حرکت جدی خود را آغاز کرده بود، وی از فعالان مبارزه علمی در برابر اندیشه های کمونیستی در آنجا بود. استاد جعفری به عنوان استاد فقه دانشکده فقه در نجف از سال ۱۳۸۵ فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن به کوالالامپور در مالزی رفت و فعالیت های خود را در آنجا ادامه داد و از سال ۱۳۵۰ هجری شمسی در تهران اقامت کرد و از دعوت تدریس در دانشگاه تهران، در زمان پهلوی سر باز زد. ولی با تسلط بر زبان انگلیسی با مؤسسه خدمات اسلامی در ترجمه انگلیسی کتاب الکافی کلینی و نهج البلاغه همکاری کرد.
کتابخانه شخصی استاد جعفری از کتابخانه های بزرگ و ارزشمند ایران است و شامل دهها هزار کتاب تاریخی و ادبی و رجالی و حدیثی به زبانهای فارسی و عربی و انگلیسی و فرانسه و مجموعه از نسخ عکسی ارزشمند است و یکی از منابع مهم برخی مؤسسات ماننده بنیاد دائرةالمعارف بزرگ اسلامی است. این کتابخانه از سال ۱۳۸۱ هجری شمسی به قم منتقل شد و در مرکز پژوهشی که خود با عنوان «بنیاد فرهنگ جعفری» تأسیس کرد، جای گرفت.
از آثار و تألیفات او میتوان به این عناوین اشاره کرد:
- منتخب مسند احمد بن حنبل
- منتخب تاریخ دمشق ابن عساکر
- هشام بن الحکم
- ابوحنیفه
- طبقات متکلمین شیعه
- تعلیاقت علی کتاب البیان
- اسماعیلیه
- فدک
- حیاة الطبرسی مؤلف مجمع البیان
- تحقیق کتاب خلاصة الأقوال علامه حلی
- هشام بن حکم
- السقیفة
- تعلیقات علی طبقات أعلام الشیعة
- رسالة فی الغدیر (متن منتشر شدهٔ سخنرانی در کنگره غدیر لندن)
- بحوث حول الإمامة فی معنی الإمام والولی (تقریرات، نگارش و تحقیق سید حسین حائری)
- تعلیقات و شروح علی کتاب الکافی
لینک به بیرون