صفحه آغاز | درباره ما
ارزش هرکس به قدر علمِ اوست

• سهیل یاری گل‌دره

قيمَةُ كُلِّ امرِئٍ ما یُحسِنُه/یَعلَمُه۱: قیمتِ هرکس به قَدرِ علم اوست[ناصرخسرو]۲.
مثل مذکور را، که سخنی از امام علی است، چنین نیز ترجمه‌ کرده‌اند:
قیمتِ هرکس به مقدارِ دانشِ وی است۳
ارزش هر مرد به اندازة داناییِ اوست.۴
در ترجمه و توضیح آن گفته‌‌اند: قيمت هركس آن است كه نفسِ او را مُستَحسَن‏ و مزيَّن گرداند و رونق هر شخص از آن چيز است كه او را مُكَرَّم و مشرّف كند و هيچ زيور مردم را چنان مزيّن نگرداند كه زيورِ علم۵.‏
همچنین سخن مذکور را شماری از شاعران به تصریحِ نام گوینده، تضمین کرده و ادیبان بسیاری هم آن را به مناسبتی در کتابشان آورده‌‌اند.
درباره این کلام یکی از اُدَبای متقدِّم چنین نوشته است: «يُقال: إنَّ قَولَ عَلِيِّ بنِ أَبي طالِبٍ: «قيمَةُ كُلِّ امرِئٍ ما يُحسِنُ»، لَم يَسبِقهُ إلَيهِ أَحَدٌ و قالوا: لَيسَ كَلِمَةٌ أَحَضَّ عَلى طَلَبِ العِلمِ مِنها»۶: گفته شده است که کسی بر این سخن علی بن ابی طالب پیشی نجُسته [و پیشتر مانند آن را نگفته است]: «قیمَةُ کُلِّ امرِئٍ ما یُحسِنُه»، و گفته‌اند که جمله‌‌ای برانگیزاننده‌‌تر از این سخن برای علم‌‌آموزی نیست.
در فارسی گفته‌‌اند:
اعتبارت بدان قَدَر علم است
که تو خود را بدان بیارایی.۷



فرهنگ ضرب‌المثل‌های عربی، صص ۲۲۳-۲۲۴


۱. الأمثال المُوَلَّده/۱۲۶، التَّمثیل و المُحاضَره/۳۰، مجمع الأمثال،ج۲/ ۴۲۲، البيان و التّبيین،ج۱/ ۸۷، العِقدالفرید،ج۲/ ۷۹، الکامل فی اللّغة و الأدب،ج۱/ ۶۰، دیوان المعانی،ج۱/ ۳۲۸، ربیع الأبرار،ج۴/ ۱۶، البصائر و الذخائر،ج۷/ ۱۴۱، مُجمل الأقوال فی الحِکَم و الأمثال/۹۳
۲. امثال و حکم دهخدا،ج۴/ ۱۸۹۳
۳. خِرَدنامه/۱۰۳-۱۰۴
۴. امثال و حکم دهخدا،ج۲/ ۱۱۷۰
۵. فرائد السُّلوک/۲۰۰
۶. جامعُ بيانِ العِلم و فَضلِه/۱۳۹
۷. مجمل الأقوال فی الحکم و الأمثال/۹۳

برای ما بنویسید
نام کامل:
شهر:
آدرس ایمیل:

متن نظر:


موضوعات



جغرافيا



ادوار تاریخی

www.alinameh.com, The ejournal in specialty of Imam Ali (A.S.)